آزادی یا مرگ

روایات کتاب بسیار تکان‌دهنده است و بسیاری از وقایع آن ممکن است باور نکردنی به نظر برسد ولی هر کس اندک معرفتی به احوال کرت و تاریخ آن داشته باشد درمی‌یابد که اشخاص این کتاب واقعی هستند، گو این‌که نویسنده برخی از ایشان را عظیم‌تر از واقع جلوه‌گر ساخته است، و این خود شرط اصلی حماسه‌ای اصیل است. باید به یاد آورد که داستان در کجا و در چه زمانی می‌گذرد: در جزیره‌ای دورافتاده از دنیا که سال‌ها در زیر یوغ استعمار عثمانیان به سر برده و هیچ دستی از هیچ کجا به یاری‌اش دراز نشده و تنها خود کرتیان بوده‌اند که با «تفنگ‌های خود خدا را صدا زده‌اند، بر دروازه خدا ایستاده‌اند و تفنگ‌هایشان را رو به خدا آتش کرده‌‌اند تا او صدایشان را بشنود، اما او نمی‌شنیده است.»